Pequena antologia sobre o aspecto punitivo da educação na Antiguidade e Idade Média

Autores/as

  • Tiago Augusto Nápoli Universidade de São Paulo (USP), São Paulo, São Paulo / Brasil

Palabras clave:

Antiguidade Clássica, Idade Média, pedagogia, práticas punitivas, tradução

Resumen

A partir do estudo de Parsons (2016), propõe-se aqui uma breve antologia de textos predominantemente clássicos e medievais, cujo foco seja a relação entre a educação e a violência física. Neste sentido, dois objetivos nortearam o trabalho: em primeiro lugar, apresentar obras tanto de autores renomados quanto de outros pouco estudados comparativamente, a fim de evidenciar algumas de suas afinidades e discrepâncias acerca do tema supracitado; em segundo lugar, revelar umas das facetas – embora decerto não a única – do processo de aprendizagem tal como observado nos períodos em questão. 

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Fontes primárias

ALMEIDA, J. F. de (trad.). Bíblia Sagrada. Nova Almeida Atualizada. São Paulo: Sociedade Bíblica do Brasil, 2017 [1959].

BEESON, C. H. CVIII. A Medieval Orbilius. In: BEESON, C. H. A Primer of Medieval Latin. Chicago: Scott, Foresman and Company, 1925. p. 229.

BOSSUAT, R. (ed.). Anticlaudianus. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1955.

BOURGIN, G. (ed.). Histoire de sa vie (1053 – 1124). Paris: Librairie Alphonse Picard et Fils, 1907.

BROMMER, P. (ed.). Capitula episcoporum. Pars I. MGH Leges. Hannover: Hahnsche Buchhandlung, 1984.

CLAUSEN, W. V. Satura I. In: CLAUSEN, W. V. (ed.). A. Persi Flacci et D. Iuni Iuuenalis Saturae. Oxonii: E Typographeo Clarendoniano, 1959. p. 37-43.

FOX, Michael V. (trad.). Proverbs 10-31. A New Translation with Introduction and Commentary. New Haven: Yale University Press, 2009. (The Anchor Yale Bible Commentaries).

GAUDENZI, A. (ed.). Rhetorica nouissima. In: GAUDENZI, A. (ed.). Bibliotheca iuridica Medii Aeui. Bononiae, 1892. p. 249-297, v. 2.

GRYSON, R. (ed.). Biblia Sacra Vulgata. 5. ed. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2008 [1969].

JONES, W. H. S. (trad.). Nature of man. In: JONES, W. H. S. (trad.). Hippocrates. London: William Heinemann Ltd., 1959. v. IV.

KASTER, R. A. (ed.). Orbilius Pupillus. In: KASTER, R. A. (ed.). De Grammaticis et Rhetoribus. Oxford: Clarendon Press, 1995. p. 12-15.

LEE, B. T. (ed.). Fragmentum XII. In: LEE, B. T. (ed.). Apuleius’ Florida. A commentary. Berlin: De Gruyter, 2005. p. 45. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110894059.

LEJEUNE, F. (trad.). Jean de Salisbury. Metalogicon. Québec: Vrin, 2009.

LINDSAY, W. M. (ed.). De criminibus in lege conscriptis. In: LINDSAY, W. M. (ed.). Isidori Hispalensis Episcopi Etymologiarum siue Originum Libri XII. Oxonii: E Typographeo Clarendoniano, 1911. t. I.

LIPKA, M. (ed.). Xenophon’s Spartan Constitution. Introduction. Text. Commentary. Berlin: De Gruyter, 2002. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110887242.

MANN, J. E. (ed.). Hippocrates. On the Art of Medicine. Leiden: Brill, 2012. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004224292.

MARCOVICH, M. (ed.). ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ. In: MARCOVICH, M. (ed.). Diogenis Laertii Vitae Philosophorum. Vol. I. Libri I-X. Berlin: De Gruyter, 2008. p. 553-572.

MOMMSEN, T. (ed.). Digesta. In: MOMMSEN, T. (ed.). Corpus Iuris Civilis. Berolini: Apud Weidmannos, 1889. p. 783, v. I.

MOMMSEN, T. Iordanis Romana et Getica. MGH AA. Berolini: Apud Weidmannos, 1882.

O’DONNEL, J. J. (ed.). Augustine Confessions. Introduction and Text. New York: Clarendon Press, 1992.

PENNACINI, A. (ed.). Institutio oratoria. Torino: Einaudi, 2001.

PLUMMER, C. (ed.). Ut episcopus Iohannes mutum benedicendo curauerit. In: PLUMMER, C. (ed.). Venerabilis Baedae Opera Historica. Tomus Prior. Oxonii: E Typographeo Clarendoniano, 1896. p. 282-284.

SHACKLETON BAILEY, D. R. (ed.). Epistularum Liber Secundus 1. In: SHACKLETON BAILEY, D. R. (ed.). Q. Horatius Flaccus. Opera. Berlin: De Gruyter, 2008. p. 291-301.

SHACKLETON BAILEY, D. R. (ed.). Liber IX. In: SHACKLETON BAILEY, D. R. (ed.). Martial. Epigrams. Cambridge: Harvard University Press, 1993. p. 292-293, v. II.

THILO, G. (ed.). Seruii Grammatici qui feruntur in Vergilii Bucolica et Georgica Commentarii. Lipsiae: In Aedibus B. G. Teubneri, 1887.

VOGÜÉ, A. de. (trad.). La Règle de Saint Benoît. II. Ch. VIII-LXXIII. Paris: Les Éditions du Cerf, 1972.

WEBB, C. C. I. (ed.). Metalogicon Libri III. Oxonii: E Typographeo Clarendoniano, 1929. p. 185.

WILSON, B. (ed.). Wilelmi de Conchis Glosae in Iuvenalis satiras. In: WILSON, B. (ed.). Glosae in Iuvenalem. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1980. p. 102.

WRIGHT, F. A. (trad.). Ad Laetam de Institutione Filiae. In: WRIGHT, F. A. (trad.). Select Letters of St. Jerome. London: William Heinemann Ltd., 1933. p. 338-370.

Estudos modernos e obras de referência

BLAISE, A. Dictionnaire Latin-Français des Auteurs Chrétiens. Turnholt: Brepols, 1954.

BONNER, S. F. Education in Ancient Rome: From the Elder Cato to the younger Pliny. Berkeley: University of California Press, 1977.

CARRUTHERS, M.; ZIOLKOWSKI, J. M. (ed.). The Medieval Craft of Memory. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2002.

CARTAS de Linhares – COLINA. Comissão da Verdade em Minas Gerais, Belo Horizonte, [20--]. Cópia de uma das Cartas de Linhares datada em 19 de dezembro de 1969, assinada pelos integrantes do Colina. Disponível em: http://www.comissaodaverdade.mg.gov.br/handle/123456789/380. Acesso em: 14 maio 2020.

COHEN, E. The Modulated Scream. Pain in Late Medieval Culture. Chicago: University of Chicago Press, 2010. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226112695.001.0001.

CURTIUS, E. R. Literatura Europeia e Idade Média latina. Tradução de Teodoro Cabral e Paulo Rónai. São Paulo: Hucitec, 1996.

DUBOIS, P. Torture and Truth. New York: Routledge, 1991.

DÜLMEN, R. van. Theater des Schreckens. Gerichtspraxis und Strafrituale in der frühen Neuzeit. München: Beck, 1985.

ENDERS, J. Pedagogy, Spectacle, and Mnemonic Agon. In: ENDERS, J. The Medieval Theater of Cruelty: Rhetoric, Memory, Violence. Ithaca: Cornell University Press, 1999. p. 129-152.

GARVER, V. L. The Influence of Monastic Ideals upon Carolingian Conceptions of Childhood. In: CLASSEN, A. (ed.). Childhood in the Middle Ages and the Renaissance. Berlin: De Gruyter, 2005. p. 67-86. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110895445.67.

HENRIKSÉN, C. Martial, Book IX. A Commentary. Uppsala: Studia Latina Upsaliensia, 1999. v. II.

HORNBLOWER, S.; SPAWFORTH, A. The Oxford Classical Dictionary. Oxford: Oxford University Press, 2012 [1949]. DOI https://doi.org/10.1093/acref/9780199545568.001.0001.

LE GOFF, J.; SCHMITT, J.-C. Dicionário analítico do Ocidente medieval. Coordenação de Hilário Franco Júnior. São Paulo: Unesp, 2017.

LIDDELL, H. G.; SCOTT, R. A Greek-English Lexicon. Oxford: Clarendon Press, 1940.

MARROU, H-I. Histoire de l’éducation dans l’Antiquité. Paris: Seuil, 1964.

ORME, N. Medieval Children. New Haven: Yale University Press, 2001.

ORME, N. Medieval Schools. From Roman Britain to Renaissance England. New Haven: Yale University Press, 2006.

PARSONS, B. The Way of the Rod: the Functions of Beating in Late Medieval Pedagogy. Modern Philology, Chicago, v. 113, n. 1, p. 1-26, aug. 2015. DOI: https://doi.org/10.1086/680664.

RAWSON, B. Education. In: RAWSON, B. Children and Childhood in Roman Italy. New York: Oxford University Press, 2005. p. 146-209.

SONTAG, S. Regarding the Pain of Others. New York: Picador, 2003. DOI: https://doi.org/10.3917/dio.201.0127.

Publicado

2020-07-10

Cómo citar

Nápoli, T. A. (2020). Pequena antologia sobre o aspecto punitivo da educação na Antiguidade e Idade Média. Nuntius Antiquus, 16(1), 301–325. Recuperado a partir de https://periodicos.ufmg.br/index.php/nuntius_antiquus/article/view/20850

Número

Sección

Traduções