Saúde e conhecimento psicológico na França do século XVII

Autores

  • Paulo José Carvalho da Silva Pontifícia Universidade Católica de São Paulo

Palavras-chave:

paixões, saúde, conhecimento psicológico, regime de vida, século XVII

Resumo

As paixões da alma eram classificadas pelos médicos da tradição hipocrático-galênica na categoria das seis coisas não naturais: ar e ambiente, comida e bebida, esforço e repouso, sono e vigília, excreções e secreções e paixões da alma. Em particular, o importante médico francês Nicolas Abraham Sieur de la Framboisière (1560-1636) defende, em seu Le gouvernement necessaire a chacun pour vivre longuement en santé, publicado em Paris em 1600, a idéia de que as chamadas seis coisas não naturais são armas da natureza e seus efeitos na saúde dependem de como são empregadas. La Framboisière discute as características de algumas paixões e orienta como utilizá-las em favor da saúde e da vida longa. Em harmonia com a tradição dos regimes de vida e a psicologia aristotélico-tomista em circulação na França, ele propõe um exame minucioso das causas dos afetos para que se possa governá-los e compreender melhor nossos próprios desejos.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Paulo José Carvalho da Silva, Pontifícia Universidade Católica de São Paulo

psicólogo, mestre em História da Ciência pela PUC-SP e doutor em Psicologia pela USP, é professor pesquisador do Programa de estudos pós-graduados em História da Ciência da PUC-SP e pesquisador do Laboratório de Psicopatologia fundamental da mesma universidade.

Referências

Fontes primárias

Aldebrando De Siena (1911). Le régime du corps du maître Aldebrandin de Sienne. Texte français du XIIIe siècle publié par L. Landouzy et R. Pepin, Paris: Honoré Champion. (Original publicado no século XIII).

Balinghem, A. (1624). Apresdinees et propos de table contre l’excez au boire, et au manger, pour vivre longuement, sainement, et sainctement. Dialogisez entre un prince & sept sçavants personnages : un theologien, cannoniste, ivrisconsulte, politique, médecin, philosophe moral, et historien. Saint-Omer: Charles Boscart.

Cornaro, L. (1616). Discorsi della vita sobria. Roma. Descartes, R. (1999). Les passions de l’âme. Paris: Vrin. (Original publicado em 1649).

Gois, M. (1593). Commentarii Conimbricensis Societatis Jesu, in Libros Aristotelis qui Parva Naturalia appellantur. Lisboa: Simão Lopes.

Devaux, J. (1687). Le medecin de soi-meme, ou l’art de se conserver la santé par l’instinct. Leyde: Claude Jordan.

La Framboisière, N.A. (1600). Le gouvernement necessaire a chacun pour vivre longuement en santé. Dedié au Roy tres-Chrestien de France et de Navarre, Henry IV. Par Nicolas Abraham, Sieur de la Framboisiere, conseiller & Medecin ordinaire de sa Majesté. Paris: Michel Sonnius.

Lambert, J. (1666). La science de l’âme consacrée à l’honneur de la Vierge Mere de Dieu, par divers Discours appliquez aux Perfections de son corps & de son Esprit, et aux avantages qu’elle en a tirés pour l’exercice de la Theologie Mystique. Lyon: François Combra.

Laurens, A. du (1630). Discours de la conservation de la vue, des maladies melancholiques, des catarrhes, & de la vieillesse. Rouen: Lovys Laudet.

Lessius, L. (1613). Hygiasticon sev vera ratio valetudinis bonae et vitae unà cum sensuum, iudicii, et memoriae integritate ad extremam senectutem conservandae : Auctore Leonardo Lessio Societatis Iesu Theologo. Subiungitur Tractatus Ludovici Cornari Veneti eodem pertinens, ex Italico in Latinum sermonemab ipso Lessio translatus. Antuerpiae: Officina Plantiniana apud Viduam et Filios Ioannis Moreti.

Mercuriale, G. (1597). Responsorum et consultationum medicinalium tomus tertius. Veneza: Franciscum de Franciscis Senensem.

Savonarola, M. (1515). Libreto delo Excellentissimo physico Maistro Michele Savonarola: De tutte le cose che se mangiano comunamente: quale sono contrarie e quale al proposito: i como si apparecchiano: i di quelle se beveno per Italia : e de sei cose non naturale : i le regole per conservare la sanità deli corpi umani. Son dubij notabilissimi nuovamente stampato. Venetia: Bernardino Benalio.

Senault, J.-F. (1987). De L’usage des Passions. Paris: Fayard. (Original publicado em 1641).

Zacchia, P. (1637). Il vitto quaresimale. Ove insegnasi come senza offender la sanità si possa viver nella Quaresma. Roma: Pietro Antonio Faccioni.

Zacchia, P. (1655). De’mali hipochondriaci. Libri tre. Veneza: Paolo Baglioni.

Fontes secundárias

Aziza-Shuster, E. (1972). Le médecin de soi-même. Paris: PUF.

Ceard, J. (1982). La diététique dans la médecine de la Renaissance. Em J.-C. Margolin; R. Sauzet (Orgs.). Pratiques & Discours Alimentaires à la Renaissance. Actes du Colloque de Tours 1979. (pp. 21-36). Paris: Maisonneuve et Larose.

Conlinjones, L. B. (1997). The medical world of Early Modern France. Oxford: Clarendon Press.

Corvisier, J-N. (2001). Les Préceptes de santé de Plutarque et leur place dans la littérature comparable. Em J-N. Corvisier; C. Didier; M. Valdher (Orgs.). Thérapies, médecine et démographie antiques. (pp. 137-156). Arras: Artois Presses Université.

Massimi, M. e Silva, P. J. C. (Orgs.). (2001). Os olhos vêem pelo coração: conhecimentos psicológicos das paixões na cultura luso-brasileira dos séculos XVI e XVII. Ribeirão Preto: Holos.

Mikkeli, H. (1999). Popular health books: mirrors of academic teaching? Em H. Mikkeli. Hygiene in the Early Modern Medical Tradition. (pp. 69-96). Saarijarvi: Crimmerus Printing.

Montanari, M. (2003). A fome e a abundância: história da alimentação na Europa. (A. Doré, Trad.). Bauru: Edusc. (Original publicado em 2000).

Siraisi, N. G. (1997). Time, body, food: the parameters of health. Em N. Siraisi. The Clock and the Mirror. Girolamo Cardano and Renaissance Medicine. (pp. 70-90). New Jersey: Princeton University Press.

Sotres, P. G. (1995). Les régimes de santé (M.L.B. Broso, Trad.). Em M.D. Grmek (Org.). Histoire de la pensée médicale en Occident. Antiquité et Moyen Age (Vol. I, pp. 257-281). Paris: Éditions du Seuil. (Original publicado em 1993).

Talon-Hugon, C. (2002). Les passions rêvées par la raison. Essai sur la théorie des passions de Descartes et de quelques-uns de ses contemporains. Paris: Vrin.

Downloads

Publicado

2006-04-01

Como Citar

Silva, P. J. C. da. (2006). Saúde e conhecimento psicológico na França do século XVII. Memorandum: Memória E História Em Psicologia, 10, 33–44. Recuperado de https://periodicos.ufmg.br/index.php/memorandum/article/view/6730

Edição

Seção

Artigos